Izvor fotografije: Shutterstock.com
Otvaranjem mosta, vrijeme potrebno za putovanje od Švedske do Danske smanjeno je sa sat vremena potrebnih trajektnom linijom, na 10 minuta preko mosta. Trajekti i dalje saobraćaju, ali je putnicima otvorena opcija vožnje automobilom ili vozom, pri čemu vozovi imaju polaske na svakih dvadeset minuta tokom dana.
U pitanju je Øresund most koji je zauvijek promijenio mapu Evrope. Nekada se smatrao poduhvatom iz domena nemoguće misije, a danas predstavlja jednu od monumentalnih građevina modernog doba.
Ovaj zadivljujući most-tunel prostire se na 16,4 km, a ono što ga čini posebnim zapravo je projektni plan i činjenica da je most osigurao ključnu vezu između Danske i Švedske, povezujući Malmo i Kopenhagen. I, ne samo to, izgradnja Øresund mosta imala je veliki uticaj na ekonomske i demografske prilike dviju zemalja.
Brojni pozitivni rezultati odluke o povezivanju dva grada, ubrzo su uslijedili. Most Øresund doveo je do promjene u obrascima života i putovanjima na posao u regiji. Švedska strana nije se mogla tako lako prilagoditi postindustrijalizaciji 90-ih godina zbog oslanjanja na proizvodnju, što je rezultiralo velikom nezaposlenošću, ali su troškovi stanovanja ostali izuzetno niski. Sa druge strane, Danska je imala manjak radne snage.
Za prevazilaženje ovih i drugih problema pristupilo se izradi ove impozantne kompozicije, koja se iz mosta pretvara u tunel. Stanovnici Švedske počeli su koristiti međunarodni aerodrom u Kopenhagenu, koji je sada udaljen na samo 35 minuta vožnje od Malmo-a. Povećana integracija između Kopenhagena i Malmo-a, dovela je i do drugih infrastrukturnih ulaganja u regiji, a stvorena je i kritična masa privlačna za ulaganje velikih razmjera. Jedan od možda najvažnijih aspekata ove integracije, ogleda se u saradnji između lokalnih Univerziteta obije zemlje.
Nije zanemarljiva ni činjenica da regija Øresund bilježi znatno viši rast BDP-a u odnosu na druge zemlje Evropske unije, pa je tako od 1995. godine realni BDP porastao za 24% u poređenju sa 23% u zemljama EU.
Barijere, koje su nekada izazivale frustraciju sa obije strane, jer je svaka regija imala nešto što nedostaje drugoj, prevaziđene su izgradnjom jednog od najvećih Cable-strayed mostova koji može podnijeti automobile, ali i veliki teret vozova. Uzdignut 60 m iznad vode i podržan stubovima visokim 204 metara, visina ovog mosta može se mjeriti visinom šezdesetospratne zgrade.
Prilikom izgradnje ovog takozvanog čuda inžinjeringa, koje se sastoji dijelom od autoputa, a dijelom od željezničkog mosta, inženjeri su naišli na brojna ograničenja, koja je trebalo prevazići. Øresundski moreuz je strateški prolaz za brodove, što je zahtijevalo da most bude dovoljno visok da omogući prolazak plovila. No, ovdje se pojavio još jedan problem – Međunarodni aerodrom u Kopenhagenu i činjenica da bi potrebna visina mosta mogla biti opasna za uzletanje i sletanje aviona.
Jedino riješenje bila je izgradnja tunela, a da bi to bilo moguće kreirano je vještačko ostrvo Peberholm, u potpunosti izgrađeno od iskopanog materijala morskog dna, pri čemu se tunel nije mogao bušiti, već je morao biti ugrađen u ostrvo.
Izvor fotografije: Matus Duda / Shutterstock.com
Dok mnogi veći građevinski projekti mogu biti prilično štetni za okolinu, tokom izgradnje se posebno pazilo da se ne ošteti okolni podvodni eko sistem. Vještačko ostrvo Peberholm sada je dom za više od 500 vrsta biljaka i postao je svojevrsni raj za biologe.
Segmenti tunela izrađeni su i postavljeni uz pomoć GPS tehnologije, dok su centralni tornjevi mosta, osmišljeni tako da mogu izdržati čak i udar aviona, postavljeni pomoću najveće plutajuće dizalice na svijetu.
Most-tunel Øresund se sastoji od dva dijela povezana trećim kablom potpornog raspona, stvarajući impresivan raspon od 490 metara.
Odluka o izgradnji mosta donijeta je 1992. u Danskoj, a završena u Švedskoj 1994. Radovi na izgradnji počeli su 1995. i završeni su u planiranom roku, prije tačno 24 godine na današnji dan, uz očekivani trošak od 30 milijardi danskih kruna. U julu 2000. godine, Øresund most zvanično je otvoren za saobraćaj.
Neminovno je da je nakon izgradnje mosta, Ørestad postalo novo urbano područje, kao i aktivna poslovna i stambena četvrt u Kopenhagenu koja je brzo rasla od završetka izgradnje.
Na kraju ostaje pitanje, da li je došlo vrijeme da se povezivanje Herceg Novog sa ostatkom Crne Gore brzom saobraćajnicom u dvije varijante, kao i mostom ili tunelom, konačno nađe u prostornom planu Crne Gore?
Autor: Ivana Grujić, pomorstvo.info
