Izvor fotografije: Shutterstock.com
Istraživanje profesora sa Univerziteta New South Wales u Australiji, koji koristi okeanske struje za optimizaciju brodskih ruta, izazvalo je pažnju u pomorskim krugovima te zemlje.
Kako bi pronašao efikasnije rute za teretne brodove, vanredni profesor Shane Keating, istraživač u oblasti okeanografije i primijenjene matematike na UNSW u Sidneju, razvio je algoritam koji kombinuje okeanske modele i vještačku inteligenciju.
„Uz bolju prognozu kretanja okeana, brodovi mogu da koriste snagu struja tokom plovidbe, čime se smanjuje potrošnja goriva i emisija gasova,“ izjavio je Keating.
Njegova inovacija biće dostupna pomorskoj industriji kroz start-up kompaniju CounterCurrent, koja je nastala kao izdvojena jedinica Univerziteta New South Wales.
Kompanija se oslanja na 15 godina istraživanja okeanskih struja, sa fokusom na prognoziranje, satelitsko daljinsko snimanje i obradu podataka.
„Taj algoritam funkcioniše kao Google Maps za more, jer u realnom vremenu prikazuje najefikasniju rutu, zasnovano na ponašanju okeanskih vrtloga,“ rekao je Kiting.
Kiting je specijalizovan za proučavanje okeanskih vrtloga – kružnih, spiralnih struja koje predstavljaju morski ekvivalent atmosferskim olujama.
Ovi vrtlozi prisutni su u svim okeanskim basenima i čine čak 90 odsto kinetičke energije okeana, ali su slabo prikazani u postojećim prognozama okeanskih struja.
Poboljšanjem njihovog uvrštavanja u prognoze, Keating smatra da komercijalni brodovi mogu efikasnije da koriste ove struje kako bi skratili trajanje putovanja i uštedjeli gorivo.
Većina brodova danas koristi tzv. ortodromsku rutu, kao najkraću udaljenost između dvije tačke na Zemlji. Međutim, iako geometrijski najkraća, ova ruta često nije i energetski najefikasnija jer se struje neprestano mijenjaju i skreću brod sa putanje, što povećava potrošnju goriva kako bi se održala zadana linija.
Kretanjem uz struje, brodovi prelaze neznatno veću udaljenost, ali efikasnije jer plove sa strujama, a ne protiv njih.
Ovakav pristup postao je moguć zahvaljujući napretku satelitske tehnologije, koja danas omogućava precizno praćenje morskih vrtloga.
Nakon što je doktorirao astrofiziku na Univerzitetu Kalifornija u San Dijegu, Keating je počeo da proučava kako sateliti mogu da mjere okean iz svemira.
„Sateliti su u proteklim decenijama potpuno promijenili način na koji posmatramo okeane,“ rekao je.
„Prije satelitske ere, zamišljali smo okean kao ogromnu kadu sa nekoliko velikih struja, poput Golfske i Istočnoaustralijske struje. Danas znamo da je okean izuzetno turbulentan i haotičan, sa hiljadama vrtloga čiji prečnik varira od deset do 300 kilometara, a dubina dostiže i do 2.000 metara.“
Iako se vrtlozi okreću relativno sporo, sa brzinama do dva metra u sekundi, činjenica da je morska voda 800 puta gušća od vazduha znači da svaki od njih nosi veću količinu energije nego tropski ciklon.
Pregled morskih struja značajno je unaprijeđen u decembru 2022. lansiranjem SWOT satelita (Surface Water and Ocean Topography), zajedničke američko-francuske misije koja omogućava mapiranje okeanskih struja sa deset puta većom rezolucijom od dotadašnje satelitske tehnologije.
Keating je član međunarodnog naučnog tima za SWOT misiju i vodi australijsku radnu grupu AUSWOT, konzorcijum istraživača i partnera koji podržavaju misiju u Azijsko-pacifičkom regionu.
Podaci prikupljeni sa komercijalnih brodova takođe igraju ključnu ulogu u boljem razumijevanju promjena u okeanskim strujama, naročito u kontekstu klimatskih promjena.
Keating je svoju tehnologiju testirao na više od stotinu brodova i tvrdi da je redovno ostvarivao uštede u potrošnji goriva do 20 odsto.
Trenutno je u pregovorima sa više brodarskih kompanija i brodogradilišta kako bi komercijalizovao tehnologiju i što prije je učinio dostupnom široj industriji.
„Ovo je dobitna kombinacija za brodarske firme,“ kaže Kiting. „Mogu odmah da uštede novac i smanje emisije, bez ikakvih modifikacija na brodu ili produženja vremena putovanja.“
„Nadam se da će u narednih pet godina ovo istraživanje promijeniti način na koji brodovi prelaze okean, kako bi industrija mogla da ispuni svoje klimatske ciljeve.“
Izvor: Splash247
