Izvor fotografije: Shutterstock.com
Saudijski centar za posmatranje života u moru, Aramco-KAUST (SAKMEO), te partnerstvo uspostavljeno 2013. između Aramco-a i Univerziteta za nauku i tehnologiju kralja Abdullaha (KAUST), bio je na misiji utvrđivanja činjenica u Crvenom moru, gradeći sveobuhvatan inventar svoje flore i faune i proučavajući hidrološke struje, vjetrove i obrasce valova.
Slično tome, Program održivog istraživanja – decenijama dugo partnerstvo između Aramco-a i Istraživačkog instituta Univerziteta za naftu i minerale King Fahd (KFUPM / RI) – proizveo je mnoštvo ekoloških i okeanografskih informacija o Arapskom zalivu, morskoj regiji različitoj po tome što ima neke od najtoplijih morskih voda na svijetu.
Ove studije koje su u toku, pružaju kompaniji osnovno znanje koje nam može pomoći u smanjenju zagađenja životne sredine. A, istraživački programi poput ovih mogli bi u budućnosti pomoći i u pronalaženju rješenja za mnoge od najhitnijih izazova našeg doba, poput očuvanja biodiverziteta, obnove ribljih stokova okeana ili borbe protiv globalnih klimatskih promjena.
Koralni grebeni Crvenog mora poznati su po svojoj spektakularnoj ljepoti i najboljim popisima mnogih ronioca. Vode su tople tokom cijele godine i kristalno čiste jer ima malo kiše.
Ovdje se nalaze zapanjujućih 364 vrsta čvrstih korala, od kojih se smatra da je gotovo šest posto endemskih, što znači da se ne pojavljuju nigdje drugdje u svijetu. Ipak, vrlo malo se zna o okolnoj ekologiji Crvenog mora. Kao dio partnerstva, naučnici iz Aramco-a i Istraživačkog centra za Crveno more u KAUST-u krenuli su da proučavaju jednu od svojih najzanimljivijih regija, višestruke grebene oko Farasanskih ostrva u blizini rascjepa afričkih i arapskih tektonskih ploča. Otkrili su da gotovo svaki koralni greben sadrži svoju grupu rijetkih vrsta, pa bi svako zaštićeno područje moralo biti pažljivo definisano u skladu sa “kartom vrsta” koju su sastavili naučnici.
Ti rezultati su ključni za održavanje napora vlade Saudijske Arabije za očuvanje oko Farasanskih ostrva, područja koje je 2021. kandidovano za UNESCO-ov rezervat biosfere. Na jednom od istraživačkih putovanja u blizini tih ostrva, morski biolozi koji su pregledali uzorke sedimenata otkrili su potpuno novu vrstu, crva čekinje koji je dobio ime po kompaniji koja je finansirala studiju: Inermonephtys aramco.
Crv čekinja prikupljen je u južnom dijelu Crvenog mora na dubinama između 60 i 83 metra, a njegovo otkriće objavljeno je u časopisu Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom 2017. godine.
Sa stotinama naftnih i gasnih postrojenja koja postoje širom Arapskog zaliva, ispitivalo se kakav to uticaj ima na okolni životinjski svijet i lokalno ribarstvo.
Rezultati studije sprovedene sa KFUPM/RI pokazuju da se čini da naftna i gasna postrojenja služe kao rasadnici malih riba i beskičmenjaka poput mekušaca i rakova.
Ta je funkcija poboljšana jer su ljudski pristup i aktivnosti u tim područjima ograničeni, stvarajući de facto zaštićenu regiju. Studija je pokazala veću gustoću ribe na lokacijama sa više naftnih i gasnih postrojenja.
Slični nalazi napravljeni su kada je pet godina nakon izgradnje ispitan nasip koji podržava 25 priobalnih mjesta za bušenje širom sistema zaliva Manifa-Tanajib.
Područje koje je ranije bilo poremećeno čestim brodskim saobraćajem i prekomjernim izlivom, koji su uticali na morski život, sada odskače i cvjeta.
Pukotine i udubljenja duž nasipa postale su utočišta za ribe, dok morski ježevi, školjke i sunđeri prekrivaju tvrde površine nasipa gdje je prije bilo samo blatno morsko dno.
Obje studije otkrile su kako potopljene, vještačke strukture imaju potencijal za poboljšanje lokalnog ribarstva i potporu morskom životu.
Malo je poznata činjenica da fitoplankton, vrsta mikroskopskih algi koje plutaju okeanom, daje između 50 i 80 posto kiseonika na planeti Zemlji. To je više od svih prašuma zajedno. Međutim, podsticanje više fitoplanktona na rast u moru nije dobro, jer cvjetanje algi – brzi rast obilježen povoljnim uslovima kao što su temperatura, svjetlost i hranjive materija – mogu da ugroze lokalne slatkovodne zalihe uticajem na postrojenja za desalinizaciju, koja su uobičajena oko Arapskog poluostrva. Takozvane “crvene plime”, koje su ustvari cvjetanje pigmentiranog fitoplanktona, takođe mogu biti štetne za ljude i ribe. Da bi se očuvala složena ravnoteža, menadžeri vodnih resursa moraju da znaju kako se populacije fitoplanktona ponašaju u različitim uslovima.
Da bismo bolje razumjeli fenomen crvene plime, naučnici su sproveli studiju u saradnji sa KFUPM-om. Ispitivala se raznolikost i distribucija fitoplanktona, u saudijskim vodama Arapskog zaliva, tokom zime i ljeta. Rezultati su pomogli u usmjeravanju napora za praćenje obilja fitoplanktona i mogu da pruže osnovu za dalja istraživanja na tu temu.
Poznato je da su neki obalni ekosistemi, uključujući slane močvare i morsku travu, prirodni ponori ugljenika – hvataju i skladište atmosferski ugljen dioksid, jedan od najčešćih štetnih gasova.
Sa svojim ekstremno visokim temperaturama ljeti, visokim isparavanjem i super slanim vodama, nije bilo potpuno jasno kako funkcioniše sistem priobalnog eko svijeta Saudijske Arabije.
Budući da je u regionu bilo malo istraživanja o takozvanom ekosistemu “plavog ugljenika”, suosnivači studije će pomoći u boljem razumijevanju ovog dragocjenog ekosistema. Rezultati su pokazali da, iako u Crvenom moru i Arapskom zalivu postoji manji kapacitet za skladištenje ugljenika u biomasi, ipak postoje značajne količine zaliha organskog ugljenika sedimenta.
Uprkos ekstremnom okruženju, ti priobalni ekosistemi, uključujući morsku travu i slane močvare, očito odvajaju ugljenik i pomažu u smanjenju štetnih gasova u atmosferi.
Bilo da se radi o otkrivanju sićušnog crva, očuvanju cijele obale ili pomaganju u borbi protiv globalnog zagrijavanja, treba vjerovati da nova istraživanje mogu pružiti i nove informacije kako bi se pomoglo u održavanju zdrave životne sredine.
Izvor: Aramco
