Izvor fotografije: Shutterstock.com
Neprekidni uticaj sukoba u Crvenom moru, rastući iznos vozarina i zagušenja u globalnim lancima snabdijevanja kontejnerskim brodovima doveli su do rekordnih emisija ugljen-dioksida u trećem kvartalu, uz povećanje od preko 30%, prema podacima Xenete iz Osla, platforme za analitiku tržišnih cijena za pomorski i avionski transport.
Indeks emisija ugljenika Xenete i Marine Benchmark (CEI), koji mjeri emisije ugljen-dioksida u 13 glavnih Xenete-inih kontejnerskih trgovinskih ruta, dostigao je 107,9 poena u trećem kvartalu ove godine, što je najviša zabilježena vrijednost, i predstavlja povećanje od 12,2% u odnosu na isti period prošle godine, prije krize u Crvenom moru.
Treći kvartal 2024. godine predstavlja tek drugi put da je granica od 100 poena probijena; prvi put se to desilo u prvom kvartalu 2024. godine, odmah nakon eskalacije sukoba u Crvenom moru.
Prema podacima Xenete, uticaj krize u Crvenom moru na CEI najjasnije se pokazuje kroz godišnje poređenje, pri čemu su četiri trgovinske rute koje su najviše pogođene preusmjerenjima oko Rta dobre nade zabilježile rast emisija od preko 30% u trećem kvartalu 2024. u odnosu na isti period 2023. godine (dvije rute iz Azije ka Sjevernoj Evropi i Mediteranu, i dvije u suprotnom smjeru).
Najveći porast iz godine u godinu zabilježen je na ruti iz Dalekog istoka ka Mediteranu, uz povećanje od 60,1%, dok je povratna ruta zabilježila rast od 46,3%.
Trgovinska ruta iz Sjeverne Evrope ka istočnoj obali Južne Amerike takođe je zabilježila povećanje CEI od preko 30% u trećem kvartalu, iako ne prolazi kroz Crveno more i Suecki kanal.
Sa druge strane, pet trgovinskih ruta bilježi smanjenje emisija u poređenju sa trećim kvartalom prošle godine, a ove rute nisu pogođene dužim plovidbenim rutama oko Afrike.
Povratna ruta od istočne obale SAD-a ka Mediteranu zabilježila je najveći pad emisija iz godine u godinu u trećem kvartalu, uz smanjenje od 26,5%.
Poređenje trećeg kvartala sa drugim kvartalom pruža uvid u rastući uticaj sukoba u Crvenom moru na CEI tokom 2024. godine.
Emisije na ruti iz Dalekog istoka ka Mediteranu (ruta sa najvećim povećanjem iz godine u godinu) zapravo su opale u trećem kvartalu, uz smanjenje od 3,5% u odnosu na drugi kvartal, na 140,6 poena (povratna ruta bilježi dodatno povećanje od 10% u trećem kvartalu na 164,3 poena).
Najveći kvartalni porasti u trećem kvartalu zabilježeni su na povratnim rutama koje nisu pogođene preusmjerenjem oko Crvenog mora. Posebno, emisije su porasle za 40,3% na ruti od zapadne obale SAD-a ka Dalekom istoku i za 19,7% od istočne obale SAD-a ka Sjevernoj Evropi.
Izvor: Shipping Telegraph
