Izvor fotografije: Mariusz Bugno / Shutterstock.com
Grčka ekonomija bi, u slučaju uvođenja carina od strane Sjedinjenih Američkih Država na proizvode iz Evropske unije, pretrpjela uglavnom indirektne posljedice, navodi nezavisna kreditna rejting agencija Morningstar DBRS u analizi objavljenoj 7. marta.
Analizirajući neposredne efekte, Morningstar DBRS procjenjuje da bi Grčka osjetila samo ograničene direktne posljedice, jer njeno učešće u izvozu ka američkom tržištu nije značajno. „Uvođenje američkih carina vjerovatno bi imalo prvenstveno indirektan uticaj na Grčku, s obzirom na mali udio njenog izvoza ka SAD-u.“
Prema analizi, budućnost grčke ekonomije zavisi od geopolitičkih faktora, uključujući i protekcionističke trgovinske mjere, koje bi mogle usporiti privredni rast u Evropi i Grčkoj.
Slično drugim manjim ekonomijama, Grčka je izložena geopolitičkim rizicima koji mogu negativno uticati na njene izvozno orijentisane industrije, izazvati rast cijena sirovina i povećati inflatorne pritiske.
Prema podacima Alpha Bank iz nedavnog izvještaja, grčki izvoz u SAD jeste rastao tokom posljednje tri godine, ali ostaje relativno nizak, dostigavši 2,4 milijarde eura u 2024. godini.
Od 2022. godine, grčki izvoz robe u SAD premašio je prag od 2 milijarde eura, dok je u prethodnoj deceniji prosječan godišnji izvoz iznosio 1,1 milijardu eura.
Međutim, u ukupnom izvozu zemlje, udio robe plasirane u SAD i dalje je relativno nizak, iznoseći 4,8 odsto, iako je u blagom rastu.
Indirektni efekti mogli bi biti značajniji, budući da bi uvođenje carina moglo uticati na ključne evropske izvoznike u SAD, kao što su Njemačka i Italija, koji su ujedno i glavni trgovinski partneri Grčke i zemlje iz kojih dolazi veliki broj turista.
Njemačka i Italija imaju značajan trgovinski suficit sa SAD-om, koji je u 2024. godini iznosio 92 milijarde i 39 milijardi eura. Pored toga, 10,5 odsto ukupnog grčkog izvoza robe prošle godine otišlo je u Italiju, dok je 7,1 odsto plasirano u Njemačku. Ove dvije zemlje tradicionalno predstavljaju neka od najvažnijih tržišta za grčki turizam.
„Shodno tome, moguće usporavanje ekonomske aktivnosti u Njemačkoj i Italiji moglo bi negativno uticati na grčki izvoz robe i usluga“, navodi Alpha Bank.
Sjedinjene Američke Države su najveći trgovinski partner Evropske unije po izvozu robe i drugi po veličini partner za uvoz. Prema podacima Eurostata, EU je u 2023. godini ostvarila trgovinski suficit od 157 milijardi eura u razmjeni robe sa SAD-om.
Evropska komisija, koja pregovara o trgovinskim odnosima u ime EU, upozorila je da bi nametanje carina bilo nezakonito i ekonomski štetno, naročito s obzirom na duboko integrisane proizvodne lance između dviju ekonomija.
Komisija ističe da bi uvođenje carina od strane SAD-a u suštini predstavljalo dodatno oporezivanje američkih građana, povećanje troškova poslovanja i podsticanje inflacije.
Ukoliko bi SAD uvele carine na proizvode kompanija iz EU, njihova cijena bi porasla, što bi smanjilo prodaju. U slučaju uzvratne reakcije EU kroz uvođenje carina na američke proizvode, to bi rezultiralo višim cijenama za evropske potrošače.
„Ako EU ne uspije da postigne dogovor sa SAD-om kojim bi se izbjegle carine, postoji niz mjera koje može preduzeti kako bi se zaštitila“, navodi se u nedavnom saopštenju Evropskog parlamenta.
EU bi mogla uvesti kontramjere u vidu carina na robu iz SAD-a, a takođe bi mogla podnijeti žalbu Svjetskoj trgovinskoj organizaciji ukoliko bi smatrala da SAD krše pravila međunarodne trgovine i tražiti kompenzaciju za nanesenu štetu.
Izvor: Shipping Telegraph
