Gradski pomorski muzej Trst

Gradski pomorski muzej je, zbog svoje bogate zbirke, jedan od najvažnijih u Italiji i na području Sredozemlja.
Ponosno se ističe kolekcijom modela koji su obilježili istoriju plovidbe: od čamaca isklesanih iz debla, rimskih trirema, mletačkih galija, karavela Kristofora Kolumba, galiona, jedrenjaka, brigantina i fregata, do plovila tršćanske mornarice iz 1800-ih, parobroda Lloyd Triestino, bolničkih brodova i jahti.

Zbirke prikazuju pomorsku istoriju grada Trsta i Jadrana uopšte, razvoj pomorske tehnologije, tehnike plovidbe, ribarstva i različitih privrednih djelatnosti povezanih s morem. Značajan dio posvećen je naučnim instrumentima koji se koriste u navigaciji ili za proučavanje fizike mora. Posebna rijetkost su modeli iz sredine XIX vijeka koji prikazuju morske dubine u obojenim slojevima, prema zamisli Heinricha von Littrowa.
Cijela jedna prostorija posvećena je Josephu Resslu, pronalazaču prvog vijčanog propelera, koji je izum napravio dok je radio u Trstu, u vrijeme kada je Jadransko more uglavnom pripadalo Austro-Ugarskoj.

Kao dio Magazina 26 u staroj luci, centralnom dijelu muzejskog kompleksa i budućem domu Pomorskog muzeja, razvijen je odjel posvećen Lloydu. Više od 1.000 eksponata, uključujući modele, publikacije, slike, porcelan, srebro, grafike i fotografije, predmete, navigacione instrumente, satove, oružje, mape i dokumente, priča priču o jednoj od vodećih brodarskih kompanija prošlosti.

Trst se može zaista upoznati samo kroz njegov odnos prema moru, koje nigdje u gradu nije daleko, već čini sastavni dio svakodnevnog života, kulture, istorije i privrede. Taj odnos muzej dočarava izloženim eksponatima poput maketa, instrumenata, slika, skica, dokumenata, fotografija, knjiga, registara, predmeta s brodova, pomorskih karata i brojnih drugih.

Muzej, osnovan 1904. godine, više je puta mijenjao lokaciju, a trenutno je smješten u Magazinu 26 tršćanske Stare luke. Lučki kompleks izgrađen je u drugoj polovini XIX vijeka kako bi ojačao položaj Trsta kao glavne luke i trgovačkog središta Habsburškog carstva. Magazin 26 je najveći u kompleksu i predstavlja izvanredan primjer industrijske arhitekture koja uspješno spaja eleganciju i funkcionalnost. Danas, ovaj prostor dobija novu svrhu – umjesto skladištenja robe, u njemu su muzejske postavke i arhivi, razgranate izložbe, stručna biblioteka posvećena Mariu Marzariju i laboratorija.

Zbirke su raspoređene po tematskim cjelinama koje se protežu kroz visoko prizemlje i tri sprata. Posjeta počinje velikom dioramom koja detaljno prikazuje grad i luku u XIX vijeku. Putem filmskih zapisa posjetioci se upoznaju s ključnim temama pomorske privrede, rada, razvoja plovila, brodogradnje i dizajna, te umjetnosti plovidbe preko okeana – više ne jedrenjakom ili ribarskim brodom, već velikim parobrodom. Plovidba se, naime, mijenja u zavisnosti od svog cilja – trgovine, rada, otkrivanja novih krajeva, krstarenja ili emigracije.

Izložba sadrži značajne predmete iz Tršćanske akademije za trgovinu i nautiku, koju je osnovala austrijska carica Marija Terezija 1754. godine, među kojima su zemaljska i nebeska kugla. Na izložbi su i makete velikih trgovačkih jedrenjaka izgrađenih u brodogradilištima, reprodukcije brodskih presjeka za potrebe nastave, te modeli istraživačkih brodova.

Posjetioci mogu upoznati glavne ličnosti razvoja pomorstva, među kojima su Josef Ressel, svestrani pronalazač koji je u Trstu sprovodio pokuse s upotrebom propelera na parnim brodovima, i Guglielmo Marconi, koji je radiokomunikacijom promijenio odnos čovjeka i mora. Istorija tršćanskog pomorstva isprepletena je s istorijom porodica brodovlasnika, poput porodice Cosulich, istorijom brodarskih kompanija i brodova projektovanih u Trstu, uz poseban naglasak na inovacije u gradnji brodskih trupova, razvoju motora i stalnom unapređenju udobnosti na brodovima. Na kraju, tu je i epopeja brodarske kompanije Lloyd, predstavljena bogatim izborom dokumenata, maketa, reklamnih grafika i brodskog namještaja, koji dočaravaju obim njenog poslovanja i povezanost flote s privredom i istorijom grada u XIX i XX vijeku.

Izvor: emorje.com