Izvor fotografije: Matteo Fortunati / Shutterstock.com
Superjahte su ultimativni simbol statusa za kraljevske porodice, oligarhe i milijardere poput Jeff Bezos-a i Bernard Arnault-a. Te plutajuće palate su izvor fascinacije i tajnosti — kao i emisija stakleničkih gasova.
Zagađenje koje zagrijava planetu, a koje prouzrokuju luksuzna plovila koje koristi vrlo mali broj ljudi, navelo je sociologa specijalizovanog za način života Gregory Salle-a da ih nazove oblikom “ekocida” i “upadljive izolacije” u njegovoj novoj knjizi, Superjahte: Luksuz, Mir i Ekocid.
Skoro 6.000 superjahti — tj. plovila duža od 30 metara — nalaze se na moru, prema izvještaju koji je ranije ove godine objavila kompanija za medije SuperYacht Times. Ukupan broj se u poslednje tri decenije učetvorostručio.
“Teško je zamisliti znak bogatstva koji je ubjedljiviji od posjedovanja superjahte,” rekao je Salle, profesor na Univerzitetu u Lille-u u Francuskoj.
Koncentracija bogatstva nije samo dovela do eksplozije superjahti. Dovela je i do razdvajanja u emisijama po glavi stanovnika, pri čemu najbogatiji žive stilovima života sa visokim emisijama ugljenika.
Najbogatijih 10% u svijetu već stvara polovinu svjetskih emisija ugljen-dioksida, prema istraživanju Oxfam-a. Neprofitna organizacija je otkrila da bi nekome iz donjih 99% trebalo 1.500 godina da emituje istu količinu ugljenika kao jedan od najbogatijih milijardera na svijetu. Emisije ultra bogatih potiču iz raznih izvora, uključujući velike kuće i česta putovanja avionom. Međutim, superjahte su njihov pojedinačno najveći izvor emisija stakleničkih gasova, navodi se u studiji iz 2021. godine.
Godišnje emisije CO2 za 300 najvećih superjahti iznose skoro 285.000 tona, prema Salle-ovoj knjizi, što je više od ukupnih emisija cijele države Tonga.
Superjahte su takođe više od zagađivača klime. Otpadne vode, buka i svjetlosno zagađenje, čestice u izduvnim gasovima i čak mjesta na kojima plovila pristaju mogu negativno uticati na lokalnu sredinu. Ti veliki uticaji su razlog zašto je Salle nazvao ta plovila oblikom ekocida.
Termin — koji je skovan 1970-ih — odnosi se na namjernu destrukciju prirode i često se koristi za opisivanje akcija bogatih zbog njihovog velikog ugljeničnog otiska. Advokati su 2021. godine predložili da se ekocid kodifikuje u međunarodno krivično pravo, stavljajući ga na isti nivo kao genocid.
Neki vlasnici su svjesni opasnosti koje njihova plovila predstavljaju za okolinu. Superjahta Jeff Bezos-a, Koru, vrijedna 500 miliona dolara, isplovila je u aprilu 2023. godine sa jedrima koja pomažu u pogonu. Ipak, i dalje ima dizel motore. Oxfam procenjuje da je 127-metarsko (416 stopa) plovilo emitovalo 7.000 tona ugljen-dioksida u protekloj godini, što je količina jednaka godišnjim emisijama 445 prosječnih Amerikanaca.
Jedra na Bezos-ovoj superyahti su izuzetak: Većina superjahti pokreće se isključivo motorima. Samo osam novih gradnji sa jedrima završeno je 2023. godine, u poređenju sa 195 novih motornih jahti.
Ove godine, italijanski brodograditelj Sanlorenzo će testirati prvu čeličnu jahtu dužine 50 metara koja se pokreće vodoničnim gorivnim ćelijama, a druga jahta dužine 114 metara njemačkog proizvođača brodova Lürssen sa istom tehnologijom je u izradi za 2025. godinu za Marc Newson-a.
Međutim, što je konstrukcija veća, to je duži period čekanja. Prema Jacotine-u, to implicira da će nekim od ovih karakteristika trebati godine da se manifestuju na otvorenim morima.
Salle je rekao: “Ekocid prouzrokuje ozbiljnu i dugotrajnu štetu,” i dodao: “To se može odnositi na ono što [superjahte] čine, ne samo na individualnom nivou, već i globalno.”
Izvor: gCaptain
