Izvor fotografije: Shutterstock.com
Napredno opservatorijum u Andima, u Čileu, snimio je svoje prve slike, pružajući izuzetan pogled na udaljene galaksije, brze asteroide i oblake kosmičke prašine.
Opservatorijum Vera C. Rubin, smješten na vrhu planine Cerro Pačon, zvanično je započeo svoj desetogodišnji pregled neba, koji naučnici opisuju kao najdetaljniji pokretni prikaz svemira koji je ikada pokušan.
Prve slike, među kojima su i zadivljujuće scene galaksija koje svjetlucaju, predstavljaju veliki korak u posmatranju svemira. Istraživači navode da će ovaj projekat omogućiti dosad neviđen uvid u evoluciju svemira, bilježeći sve, od eksplodirajućih zvijezda i kometa, do još nepoznatih međuzvjezdanih objekata.
Rana posmatranja bila su fokusirana na jato Djevica, oblast od istorijskog značaja gdje su prvi put uočeni tragovi skrivene materije u svemiru. Upravo su podaci iz tog jata, prikupljeni još tridesetih godina prošlog vijeka, doveli do razvoja teorije o postojanju tamne materije.
Tokom prvog desetosatnog snimanja neba, opservatorijum je detektovao više od 2.100 do sada nepoznatih asteroida u Sunčevom sistemu, uključujući i sedam koji prolaze u blizini Zemlje. Stručnjaci su potvrdili da nijedan od njih ne predstavlja prijetnju za našu planetu.
„Apsolutno sam oduševljena. Pogledajte samo, prepuno je predivnih, blistavih galaksija!“ rekla je profesorka Ketrin Hejmans, kraljevska astronomkinja Škotske i profesorka na Univerzitetu u Edinburgu. „Nikada ranije nismo posmatrali svemir na ovakav način.“
Opservatorijum, visok poput osamnaestospratnice, opremljen je najvećom digitalnom kamerom na svijetu. Sa 3.200 megapiksela, kamera proizvodi slike toliko velike da bi bilo potrebno 400 ultra-HD ekrana da se samo jedna prikaže u punoj rezoluciji. Mnogi astronomi su slike posmatrali u planetarijumima kako bi mogli da ih dožive u punom sjaju.
Opservatorijum Rubin će svakih nekoliko dana skenirati južno nebo, bilježeći neprekidan tok slika. Te slike će se vremenom nadograđivati, omogućavajući naučnicima da uoče čak i najslabije i najudaljenije objekte, uključujući i potencijalno postojanje misteriozne Devete planete, za koju se vjeruje da kruži daleko iza Neptuna.
Nasljeđeni pregled prostora i vremena (Legacy Survey of Space and Time) opservatorijuma trebalo bi da prikupi oko 500 petabajta podataka. Istraživači procjenjuju da će se kroz projekat prikupiti trilioni mjerenja milijardi kosmičkih objekata i mapirati oko 20 milijardi do sada neotkrivenih galaksija, što će značajno doprinijeti razumijevanju strukture i razvoja svemira.
Ujedinjeno Kraljevstvo je jedan od tri međunarodna partnera koji podržavaju obradu podataka iz Rubina. Očekuje se da će projekat proizvesti oko 1,5 miliona slika koje obuhvataju oko 10 milijardi zvijezda i galaksija.
Naučnici će takođe koristiti ove slike za proučavanje tamne materije i tamne energije, misterioznih sila za koje se vjeruje da čine oko 95 odsto svemira. Posmatranjem miliona supernova, istraživači se nadaju boljem razumijevanju procesa širenja svemira.
Očekuje se da će teleskop tokom naredne decenije identifikovati oko 90.000 asteroida u blizini Zemlje, što će više nego udvostručiti broj koji trenutno poznajemo.
Iako sateliti poput Starlinka kompanije SpaceX mogu ostavljati tragove na snimcima, softver opservatorijuma će automatski prepoznavati i uklanjati te smetnje, čime će naučni podaci ostati netaknuti.
Izvor: Greek Reporter
