Izvor fotografije: Shutterstock.com
U najnovijem izvještaju kompanije DNV pod nazivom „Pomorski bezbjednosni trendovi 2014 – 2024 – Priprema za buduće rizike“, navodi se da je broj pomorskih nezgoda porastao za 42 odsto u periodu od 2018. do 2024. godine, dok je svjetska trgovačka flota u istom razdoblju zabilježila rast od svega 10 odsto.
Kao glavni uzroci ovog trenda ističu se starenje flote i kvarovi na brodskim mašinama. Izvještaj naglašava rizike u eksploataciji starijih brodova, koji su znatno podložniji havarijama, nasukavanjima i požarima. Podaci koje je obezbijedila agencija Lloyd’s List Intelligence pokazuju da se od 2021. godine bilježi preko 2.200 nezgoda godišnje.
Oštećenja mašinerije i starost broda
Kvarovi i oštećenja brodskih mašina predstavljaju najčešći uzrok incidenata tokom cijelog posmatranog perioda, a 2024. godine odgovorni su za čak 60 odsto slučajeva – što je značajan porast u odnosu na 38 odsto iz 2014. godine. Podaci jasno ukazuju na vezu između starosti broda i njegove pouzdanosti u radu: brodovi stariji od 25 godina učestvuju u 41 odsto svih zabilježenih nezgoda, u poređenju sa 32 odsto iz 2014.
“Kroz sve starosne kategorije, broj incidenata povezanih s mašinskim kvarovima porastao je za 20 odsto tokom 2024. godine. Pomorska industrija mora odlučno djelovati kako bi poboljšala bezbjednosne standarde u uslovima starenja flote, a to uključuje modernizaciju sistema za gašenje požara, strožiji nadzor održavanja, unapređenje obuke pomoraca i poštovanje propisa. Takođe, neophodno je osigurati pomorcima adekvatan odmor i mogućnost iskrcavanja na kopno.”, poručio je Knut Ørbeck-Nilssen, izvršni direktor DNV Maritime.
Požari i eksplozije na brodovima
Izvještaj bilježi i porast broja požara i eksplozija, sa povećanjem od 42 odsto u posljednje četiri godine. Najveći broj ovih incidenata zabilježen je u sektoru putničkih i ro-ro brodova. Posebno zabrinjava uticaj geopolitičke nestabilnosti na pomorsku bezbjednost: broj gubitaka brodova izazvanih ratnim djelovanjem porastao je sa 12 u 2023. na čak 51 u 2024. godini.
Manje gubitaka nego prije deset godina
Sa druge strane, izvještaj donosi i jednu pozitivnu vijest: broj pomorskih nezgoda koje uključuju sudare, nasukavanja i potonuća smanjen je za 26 odsto u odnosu na nivo iz 2014. godine. Iako je tokom 2023. i 2024. zabilježen blagi porast kontakata brodova, ukupni broj nezgoda i dalje je znatno manji nego prije deset godina.
Øystein Goksøyr, direktor odjeljenja za bezbjednost, rizike i sisteme u DNV Maritime, objašnjava da je za ublažavanje budućih rizika ključno sprovesti detaljne procjene rizika prilikom uvođenja novih tehnologija, posebno u oblastima gdje nedostaje regulativa.
“Integracija ljudskog faktora sa tehnološkim napretkom značajno doprinosi većoj bezbjednosti. To podrazumijeva ažuriranje i unapređenje bezbjednosnih protokola, kao i sveobuhvatnu obuku posade.”, dodao je Goksøyr.
Poziv brodovlasnicima i operaterima da reaguju
Iako postoje naznake pozitivnih pomaka, opšti trend u pogledu pomorske bezbjednosti ostaje negativan. Starenje flote očigledno doprinosi rastu broja incidenata, i odgovornost je na brodovlasnicima da preduzmu mjere – bilo kroz kvalitetnije održavanje ili druge metode.
Usvajanje novih tehnologija i goriva takođe će igrati sve veću ulogu u godinama koje dolaze, i potrebno je već u ranoj fazi pristupiti njihovom sigurnom implementiranju – kroz dizajn brodova, tehničke barijere, najbolje prakse i kontinuiranu obuku svih članova posade.
Pomorska industrija se nalazi usred perioda velikih promjena. Iako te promjene nose brojne mogućnosti, istovremeno donose i dozu neizvjesnosti. Zbog toga je važno da svi akteri u sektoru nastave sa usvajanjem najboljih praksi kako bi obezbijedili sigurnost brodova i njihovih posada.
Izvor: Safety4Sea
