Izvor fotografije: Shutterstock.com
Toskana, jedna od najpoznatijih vinskih regija u Italiji, nije samo simbol renesansne umjetnosti, kulturnog nasljeđa i idiličnog pejzaža, već i dom nekih od najčuvenijih vina na svijetu. Kada se govori o Toskani, dva imena se posebno izdvajaju – Chianti i Super Toskana. Iako oba potiču iz iste regije, njihova priča, stil i klasifikacija značajno se razlikuju.
Chianti je istorijska vinska apelacija koja se prvi put pominje krajem 14. vijeka. Već 1716. godine veliki vojvoda Kozimo III de Mediči odredio je zvanične granice regije Chianti, a 1872. baron Bettino Ricasoli zapisao je „recept“ za vino Chianti, čime je ova etiketa dobila svoj prepoznatljiv identitet.
Danas Chianti i Chianti Classico imaju DOCG status – najviši nivo italijanske vinske klasifikacije. Osnovna pravila nalažu da vino mora sadržati najmanje 80% sorte Sangiovese, dok se preostalih 20% može dopuniti drugim sortama, poput Merlota ili Caberneta.
Tipičan Chianti donosi arome crvene trešnje, maline i začinskog bilja, uz svježinu i izražene tanine. To su vina koja se izvrsno slažu sa tradicionalnom toskanskom kuhinjom – od testenina sa paradajz sosom, do pečenog mesa i zrelih sireva.
Za razliku od Chiantija, Super Toskane nijesu nastale iz tradicije, već iz revolta. Tokom 1970-ih godina, nekoliko proizvođača iz Toskane odlučilo je da prekrši rigidna pravila DOC i DOCG sistema. Umjesto da prave vina zasnovana na Sangioveseu, oni su počeli da sade i koriste internacionalne sorte poput Cabernet Sauvignona, Merlota, Syraha i Caberneta Franca.
Ta vina, iako izuzetnog kvaliteta, u početku su bila klasifikovana kao obična stona vina (vino da tavola), što je paradoksalno značilo da se na etiketi kvalitativno svrstavaju niže od Chiantija. Upravo taj kontrast između stvarnog kvaliteta i formalne klasifikacije stvorio je kultni status Super Toskana.
Kasnije je uvedena oznaka IGT Toscana, koja je pružila veću fleksibilnost u korišćenju sorti i tehnika, i pod kojom se danas klasifikuje većina Super Toskana.
Najpoznatiji primjer je Sassicaia, prvo vino koje je proslavilo ovu kategoriju i koje danas ima sopstvenu apelaciju – Bolgheri Sassicaia DOC. Pored njega, kultne etikete poput Tignanello i Ornellaia dodatno su učvrstile reputaciju Super Toskana na svjetskoj sceni.
1. Sorta grožđa
Chianti: dominantno Sangiovese (min. 80%).
Super Toskane: često Cabernet Sauvignon, Merlot ili kupaže sa Sangioveseom.
2. Klasifikacija
Chianti: DOCG (strogo regulisana apelacija).
Super Toskane: IGT Toscana (fleksibilna pravila).
3. Stil i ukus
Chianti: svjež, voćan, sa izraženim kiselinama i taninima.
Super Toskane: punija struktura, intenzivnije arome, često više podsjećaju na bordoška vina.
4. Cijena i prestiž
Chianti: širi raspon cijena, od pristupačnih do vrhunskih Gran Selezione etiketa.
Super Toskane: često luksuzna vina sa visokom cijenom, namijenjena kolekcionarima i vinskim ljubiteljima.
Chianti predstavlja srce i tradiciju Toskane, vino koje je oblikovalo identitet regije i koje se pije uz skoro svako italijansko jelo. Super Toskane su, s druge strane, moderna revolucija, nastala iz potrebe za slobodom i inovacijom, a danas sinonim za prestiž i globalni uspjeh.
Za ljubitelje vina – Chianti je korak ka razumijevanju Toskane, dok su Super Toskane vrata u njen savremeni luksuzni svijet.
Izvor: Robb Report
