Izvor fotografije: Evgenii Bakhchev/Shutterstock
Gas carrier koji je angažovan u okviru ruskog sankcionisanog projekta Arctic LNG 2 pristao je prvi put na uvozni terminal u Kini, čime je okončan višemjesečni zastoj jednog od najambicioznijih energetskih poduhvata Moskve.
Brod Arctic Mulan, koji plovi pod ruskom zastavom i ima kapacitet od 79.800 kubnih metara, uplovio je u LNG terminal Beihai u kineskoj provinciji Guangxi, na jugu zemlje, nešto prije 5 sati ujutru po UTC vremenu, 28. avgusta.
Ova isporuka, realizovana preko broda iz tzv. ruske “sive flote”, ukazuje na mogući zaokret u kineskoj spremnosti da prihvati sankcionisani ruski tečni prirodni gas. Takođe se spekuliše da bi to mogao biti signal ublažavanja američkog stava prema ruskim energetskim projektima, budući da su zvaničnici SAD u okviru najnovijih mirovnih pregovora o Ukrajini raspravljali i o investicijama u rusku energetiku i eventualnom ublažavanju sankcija.
Projekat Arctic LNG 2, smješten na poluostrvu Gidan u sjeverozapadnom Sibiru, većinski je u vlasništvu kompanije Novatek, najvećeg ruskog privatnog proizvođača prirodnog gasa. Riječ je o investiciji vrijednoj 21 milijardu dolara, osmišljenoj da u punom kapacitetu isporučuje do 19,8 miliona tona LNG-a godišnje, s ciljem jačanja ruske pozicije među vodećim svjetskim izvoznicima gasa. Međutim, otkako su krajem 2023. godine uvedene američke sankcije, projekat se suočava s ozbiljnim poteškoćama u pronalaženju kupaca u inostranstvu.
Prema dostupnim podacima iz pomorskog saobraćaja, postrojenje je od avgusta 2024. proizvelo i ukrcalo ukupno 13 tereta LNG-a, dok je 14. pošiljka trenutno u fazi utovara. Ipak, tankeri koji su prevozili te količine mjesecima su se zadržavali ispred ruskih luka ili lutali međunarodnim vodama, bez iskrcaja. Nijedna pošiljka do sada nije bila prihvaćena u stranom terminalu, što je svjedočilo o snažnom efektu zapadnih sankcija.
Situacija je počela da se mijenja 15. avgusta, paralelno sa samitom Putin-Tramp na Aljasci, kada je nekoliko natovarenih LNG tankera gotovo istovremeno krenulo prema Aziji. Pristajanje Arctic Mulan-a označilo je prvu isporuku LNG-a iz projekta Arctic LNG 2 Kini, jednoj od najvećih svjetskih uvoznica ovog energenta.
Ovaj potez bi mogao imati dalekosežne posljedice po globalnu trgovinu gasom i režim sprovođenja sankcija. Više od godinu dana Peking je djelovao suzdržano kada je riječ o prihvatanju tereta iz Arctic LNG 2, vjerovatno iz straha da bi njegovi energetski i finansijski subjekti mogli biti izloženi sekundarnim američkim sankcijama. Kina je u međuvremenu nastavila da uvozi velike količine ruskog gasa putem gasovoda, kao i nesankcionisani LNG, ali se držala podalje od tereta iz Arctic LNG 2.
Odluka da se primi isporuka iz ovog projekta mogla bi da odražava sve veće samopouzdanje Pekinga u sposobnost da zaštiti svoje kompanije od američkih kaznenih mjera, ili procjenu da strateška i ekonomska vrijednost ruskog LNG-a nadmašuje potencijalne rizike.
Analitičari ocjenjuju da prihvatanje ove isporuke predstavlja pažljivo odmjerenu promjenu politike. Kina ovim pokazuje spremnost da otvorenije podrži izvoz ruskih energenata.
Za Moskvu, ovo je značajan iskorak. Sa zatvorenim evropskim tržištima i opreznim tradicionalnim kupcima, Rusiji je od ključne važnosti da obezbijedi plasman za LNG iz Arctic LNG 2. Redovne isporuke Kini omogućile bi monetizaciju projekta i održavanje proizvodnje, čak i po smanjenom kapacitetu. Time bi se dodatno učvrstila energetska osovina Moskva–Peking, u kojoj Kina postaje nezamjenjivi kupac ruskih ugljovodonika pod sankcijama.
Ipak, mnoga pitanja ostaju otvorena. Još nije jasno da li je ova isporuka jednokratan događaj ili početak redovnog kineskog uvoza tereta iz Arctic LNG 2. Trenutno se oko milion tona sankcionisanog LNG-a nalazi uskladišteno na desetak brodova i plutajućih barži. Dalji razvoj situacije zavisiće od spremnosti Pekinga da rizikuje dodatne trzavice s Washington-om, kao i od sposobnosti ruske sive flote da pouzdano isporučuje gas, posebno tokom zimskih mjeseci u teškim arktičkim uslovima, bez pristupa zapadnim brodovima, osiguranju i finansijskim servisima.
Za sada, uplovljavanje jednog sankcionisanog LNG broda u Kinu označava prekretnicu za Rusiju: prvi uspješan izvoz tereta iz Arctic LNG 2 u inostranstvo.
Izvor: gCaptain
