Izvor fotografije: maritime-executive.com
Uprava Panamskog kanala pokrenula je proces koji bi trebalo da traje godinu dana, sa ciljem izbora operatera za nove terminale koji će biti izgrađeni na oba kraja kanala. Istovremeno se razmatra i budućnost postojećih terminala kojima upravlja kompanija CK Hutchison iz Hong Konga, a koji su posljednjih godina postali dio geopolitičkog nadmetanja između Kine i Sjedinjenih Država.
Planovi podrazumijevaju mogući razvoj terminala na atlantskoj i pacifičkoj strani Panamskog kanala, čime bi se, prema procjenama zvaničnika, kapacitet pretovara kontejnera povećao za dodatnih pet miliona TEU godišnje. Projekat je osmišljen da ojača konkurentnost Paname kao intermodalnog čvorišta i poveća lučke kapacitete, ali istovremeno predstavlja i odgovor na političke pritiske iz Vašingtona. Američki predsjednik Donald Trump više puta je tvrdio da Kina kontroliše Panamski kanal.
Prema podacima koje je navela Panama Canal Company, 22 vodeće svjetske kompanije koje se bave upravljanjem terminalima i kontejnerskim prevozom prisustvovale su nedavnoj prezentaciji projekta novih terminala. Među njima su bili najveći globalni operateri poput APM Terminals, Cosco Shipping Ports, CMA Terminals, DP World, Hanseatic Global Terminal (HAPAG), MOL, PSA International, SSA Marine-Grupo Carrix i Terminal Investment Limited (MSC).
Na sastanku su učestvovali i najveći brodari, medu kojima CMA CGM, ONE, Evergreen, Hapag-Lloyd, HMM, Maersk, MSC, OOCL, COSCO, Yang Ming i ZIM – kao i predstavnici Luke Hjuston.
Panama planira da proces izbora operatera bude završen u četvrtom kvartalu 2026. godine.
Postupak će uključivati predkvalifikaciju ponuđača i direktne razgovore sa zainteresovanim kompanijama.
Paralelno će se sprovesti studije tržišta i izvodljivosti za svaki od terminala, koji bi bili smješteni u Balboi i Kristobalu. Na osnovu tih analiza biće izrađen generalni plan projekta, a zatim sproveden postupak za izbor koncesionara. Procijenjena vrijednost izgradnje dva terminala iznosi oko 2,6 milijardi dolara.
Panama trenutno ima pet aktivnih terminala, koji zajedno obrađuju više od devet miliona TEU godišnje. Međutim, fokus je i dalje na dva terminala pod upravom CK Hutchisona, čija je koncesija produžena za dodatnih 25 godina 2021. godine.
Pored političkog pritiska zbog kineskog prisustva, postoji i pravni spor koji je u toku pred Vrhovnim sudom Paname, a koji je pokrenuo državni tužilac tvrdeći da je koncesija nezakonito dodijeljena bez javnog tendera. CK Hutchison je odbacio te tvrdnje, navodeći da kompanija poštuje sve ugovorne obaveze i nastavlja da ulaže u infrastrukturu terminala.
Zvaničnici Panama Canal Company saopštili su da su spremni da preuzmu upravljanje terminalima u slučaju poništenja koncesije, kako bi se održao kontinuitet lanaca snabdijevanja. U tom slučaju, očekuje se da bi proces izbora novog operatera trajao između 12 i 18 mjeseci.
Istovremeno, postoji mogućnost da se postigne novi dogovor sa CK Hutchisonom, koji je ranije ove godine predložio prodaju koncesije partnerstvu koje bi predvodila američka investiciona kompanija BlackRock, uz učešće Terminal Investment Limited, podružnice MSC-a. Prema navodima izvora, u toku su i pregovori da kineski COSCO preuzme udio u novom partnerstvu koje bi upravljalo portfeljom terminala u Panami.
Izvor: maritime-executive.com
