Izvor fotografije: Shutterstock.com
Ljeto (jun-jul-avgust) doživjelo je najviše prosječne temperature ikada zabilježene, saopštila je European Copernicus Observatory, koja vjeruje da će 2023. godina vjerovatno biti najtoplija godina u ljudskoj istoriji.
Topli talasi, suše, poplave i požare pogodile su Aziju, Evropu i Sjevernu Ameriku tokom ovog perioda u dramatičnim ili neviđenim razmjerama, sa velikim brojem ljudskih žrtava i štetom po ekonomiju i životnu sredinu.
Početak kolapsa
Na južnoj hemisferi, uzastopni rekordi visokih temperatura takođe su oboreni usred zime.
“Period jun-jul-avgust”, koji odgovara ljetu na sjevernoj hemisferi gdje živi većina svijetskog stanovništva, “bio je daleko najtopliji ikada zabilježen globalno, sa globalnom prosječnom temperaturom od 16,77°C.” saopštila je opservatorija Kopernikus.
Gore navedeno odgovara povećanju od 0,66°C u poređenju sa prosječnim temperaturama perioda 1991-2020, koji je bio zabilježen porastom prosječnih temperatura zbog klimatskih promjena uzrokovanih ljudskim faktorom. Temperature su bile znatno više, čak dva puta više, u odnosu na prethodni rekord iz 2019. godine.
“Klimatski kolaps je počeo.” izjavio je generalni sekretar UN-a Antonio Guterres.
Jul je bio najtopliji mjesec ikada zabilježen, a avgust 2023. godine je drugi najtopliji, precizirala je opservatorija Kopernikus.
Što se tiče prvih osam mjeseci ove godine, prosječna temperatura planete je samo 0,01°C ispod one iz 2016. godine, najtoplije zabilježene do tada.
Međutim, ovaj rekord visi o koncu, s obzirom na prognoze i dinamički povratak klimatskog fenomena El Niño u Tihom okeanu, što je sinonim za dodatno zagrijavanje.
“I s obzirom na prekomjerno povećanje temperatura površine okeana, vjerovatno je da će 2023. godina postati najtoplija godina koju je čovječanstvo ikada doživjelo.” izjavila je Samantha Burgess, zamjenica direktora službe za klimatske promjene opservatorija Kopernikus.
Baza podataka opservatorija Kopernikus seže unazad do 1940. godine, ali je moguće uporediti je sa klimom prošlih milenijuma na planeti, zasnovanom na sezonskom rastu godova i uzorcima ledenog jezgra izvađenim iz glečera kako bi se pratila evolucija klime prije nego što su počela mjerenja. Ova sintetička slika predstavljena je u najnovijem izvještaju klimatskih eksperata Ujedinjenih nacija (Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC, Giec).
“Na osnovu toga, poslijednja tri mjeseca koja smo doživjeli su najtoplija u poslednjih 120.000 godina, od početka ljudske istorije.” rekla je Samantha Burgess.
Zagrijavanje okeana
Iako su tri uzastopne godine La Niña (suprotnost El Niñu), koje djelimično prikrivaju globalno zagrijavanje, godine 2015-2022 već su bile najtoplije ikada zabilježene.
Zagrijavanje planetarnih mora, koja i dalje apsorbuju 90% viška toplote generisane ljudskom aktivnošću od početka industrijske ere, igra značajnu ulogu u ovom fenomenu.
Od aprila, prosječna temperatura površine mora dostigla je neviđene nivoe visokih temperatura.
“Od 31. jula do 31. avgusta, svakog dana premašivala je prethodni rekord iz marta 2016. godine”, napominje Evropska opservatorija, dostigavši simbolčni prag od 21°C, znatno viši od svih prethodnih rekorda.
“Zagrijavanje okeana uzrokuje zagrijavanje atmosfere i povećanje vlažnosti, što dovodi do intenzivnijih padavina i povećanja dostupne energije za tropske ciklone.” ističe Samantha Burgess.
Zagrijavanje takođe utiče na biodiverzitet: “smanjuje hranljive materije i kiseonik u okeanima”, prijeteći da ugrozi morski život i floru, kaže naučnica iz opservatorije Kopernikus, koja se poziva na bijeljenje koralnih grebena, proliferaciju štetnih algi ili potencijalni kolaps reproduktivnih ciklusa vrsta.
“Temperature će nastaviti da rastu dok ne zatvorimo ‘slavinu’ emisija” iz sagorijevanja uglja, nafte i prirodnog gasa, podsjeća nas Samantha Burgess tri mjeseca prije COP28 u Dubaiju.
Cilj ovog klimatskog skupa Ujedinjenih nacija je vratiti čovječanstvo na put Pariškog sporazuma: ograničiti povećanje temperature ispod +2°C i, ako je moguće, ispod +1,5°C u poređenju sa predindustrijskim vremenima. Očekuje se žestoka borba za kraj fosilnih goriva u Dubaiju.
Izvor: naftikachronika.gr
