Izvor fotografije: Shutterstock.com
Predsjednik Sjedinjenih Američkih Država Donald Trump zatražio je da se američkim brodovima omogući besplatan prolaz kroz dvije ključne pomorske arterije, Panamski i Suecki kanal.
Trump je u objavi na društvenim mrežama u subotu naveo da bi američkim brodovima, kako vojnim tako i komercijalnim, trebalo omogućiti prolaz bez naplate kroz ova dva kanala, dodajući da ti plovni putevi “ne bi ni postojali” bez Sjedinjenih Država, te da je od državnog sekretara Marco Rubio-a zatražio da “odmah riješi” ovo pitanje.
Panamski kanal u Centralnoj Americi povezuje Pacifik i Atlantik, dok Suecki kanal na Bliskom istoku spaja Sredozemno more sa Crvenim morem.
Administracija Donalda Trump-a više puta je isticala namjeru da Sjedinjene Države ponovo preuzmu kontrolu nad Panamskim kanalom, za koji tvrdi da je pod uticajem Kine.
Sjedinjene Države su u velikoj mjeri izgradile kanal početkom 20. vijeka i decenijama upravljale teritorijom oko njega. Vašington je 1999. godine predao kontrolu nad kanalom Panami, na osnovu sporazuma potpisanog 1977. godine tokom predsjedništva Jimmy Carter-a, nakon perioda zajedničke uprave.
Procjenjuje se da oko 5 odsto svjetske pomorske trgovine godišnje prolazi kroz ovaj vještački vodeni put dug 82 kilometra. Ova skraćenica značajno smanjuje vrijeme potrebno za prelazak između dva okeana, omogućavajući brodovima da izbjegnu dug i opasan put oko najsjevernijeg dijela Južne Amerike kroz Drake Passage ili Magelanov prolaz. Kanal godišnje omogućava transport robe u vrijednosti od oko 270 milijardi dolara, uključujući oko 40 odsto ukupnog američkog kontejnerskog saobraćaja.
Američki ministar odbrane Pete Hegseth tokom nedavne posjete Panami izjavio je da Sjedinjene Države teže postizanju sporazuma kojim bi se američkim ratnim brodovima omogućio prolaz kroz kanal “prvi i besplatan”. Takođe je iznio ideju o mogućem povratku američkih trupa u Panamu radi “obezbjeđivanja” ovog strateški važnog kanala.
U međuvremenu, Trump-ov zahtjev za slobodnim prolazom kroz Suecki kanal, kao glavnu ekonomsku žilu kucavicu Egipta koja donosi milijarde dolara prihoda i predstavlja vitalnu pomorsku rutu, donosi novu promjenu fokusa.
Ovaj plovni put dug 193 kilometra, koji je otvoren 1869. godine, prije napada jemenskih Huta na brodske rute u Crvenom moru i Adenskom zalivu, omogućavao je prolaz za oko 12 do 15 odsto svjetske trgovine i oko 30 odsto globalnog kontejnerskog saobraćaja.
Kriza u Crvenom moru dovela je do pada egipatskih prihoda od operacije kanala za više od 50 odsto, jer su brodovi počeli da biraju dužu rutu oko južnog vrha Afrike. Sjedinjene Države od januara prošle godine izvode napade na Hute, a ta kampanja je dodatno intenzivirana pod Trampovim vođstvom, koji je obećao da će vršiti pritisak na militante koje podržava Iran dok više ne budu predstavljali prijetnju pomorskom saobraćaju.
Izvor: Splash247
